धामधूम 1951-52च्या पहिल्या निवडणुकीची 17.3 कोटी लोकांनी केले मतदान; निवड प्रक्रिया सुमारे 4 महिने म्हणजे फेब्रुवारी 1952 पर्यंत चालली. पहिले मुख्य निवडणूक आयुक्त सुकुमार सेन
नवी दिल्ली – देशात आगामी एप्रिल-मे महिन्यात 18व्या सार्वत्रिक निवडणुका होणार आहेत. निवडणूक आयोग (EC) मार्चमध्ये निवडणुकीच्या तारखा जाहीर करणार आहे. यापूर्वी माजी निवडणूक आयुक्त एसवाय कुरेशी यांनी 1951-52 मध्ये झालेल्या पहिल्या सार्वत्रिक निवडणुकांची कहाणी सांगितली होती.
पहिल्या निवडणुकीत 17 कोटी 30 जणांनी मतदानाचा हक्क बजावला होता. यामध्ये लोकसभेच्या 489 जागांवर
देशातील निवडणुका संदर्भात निवडणूक आयोगाच्या स्थापनेला (1950) केवळ एक वर्ष पूर्ण झाले असताना आणि देशात लोकशाही प्रक्रिया सुरू करण्यात अनेक आव्हाने असताना निवडणूक आयोगाने या निवडणुका घेतल्या.25 ऑक्टोबर 1951 रोजी पहिली निवडणूक सुरू झाली जी या कालावधीत 17 दिवस मतदान झाले.
निवडणुकीसाठी लोकांकडून माहिती मागविण्यात आली होती , 20-80 लाख महिलांनी त्यांची नावे सांगण्याऐवजी कुटुंबातील पुरुष सदस्याशी त्यांचे संबंध सांगितले होते, उदाहरणार्थ, मी अमूकची पत्नी आहे, मी अमूकची सून आहे. मात्र, या नोंदी यादीतून काढून टाकण्यात आल्या. अशी माहिती बिहार, उत्तर प्रदेश, मध्य भारत, राजस्थान आणि विंध्य भारतातील महिलांनी दिली.
एस वाय कुरेशी यांच्या म्हणण्यानुसार, 1951-52 मध्ये झालेल्या निवडणुका त्यावेळच्या जगातील सर्वात मोठ्या लोकशाही पद्धती झालेल्या निवडणुका होत्या. याचे संपूर्ण श्रेय देशाचे पहिले मुख्य निवडणूक आयुक्त सुकुमार सेन यांना द्यायला हवे. त्यांनी एक जबरदस्त काम केले, तेही जेव्हा आमच्याकडे कोणताही अनुभव किंवा पायाभूत सुविधा नव्हती.
